Leczenie bakterii Helicobacter pylori jest niezwykle trudne ze względu na szereg przystosowań, które wykształciła bakteria aby przeżyć w tak niesprzyjających warunkach jakie panują w żołądku.
Do niedawna uważano, że żołądek jest narządem jałowym z racji niesprzyjającego pH, które oscyluje granicach 1-2, co znacząco uniemożliwia rozwój patogenów. Pogląd ten uległ zmianie 1982 roku kiedy dwóch naukowców Marshall i Warren wyizolowali z błony śluzowej żołądka pacjentów z chorobą wrzodową tę Gram-ujemną urzęsioną bakterię.
Niestety jej obecność w żołądku niesie za sobą wiele implikacji zdrowotnych, o czym pisałam w tym artykule. Dlatego bardzo ważna jest właściwie przeprowadzona diagnostyka, a wybór odpowiedniego badania będzie uzależniony od przyjmowanych leków, stanów chorobowych oraz tego czy diagnozujemy infekcje pierwszy raz czy kolejny w celu ustalenia np. reinfekcji?
Spis Treści
Jak wygląda standardowe leczenie infekcji Helicobacter pylori?
Obecnie złotym standardem leczenia H. pylori jest włączenie dwóch antybiotyków oraz jednego leku z grupy inhibitorów pompy protonowej. Dobór antybiotyków zawsze leży po stronie lekarza gastroenterologa i poparty jest wiedzą na temat częstości występowania pierwotnej oporności szczepów Helicobacter pylori na antybiotyki w danym kraju. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko nieskutecznej eradykacji bakterii w naszej populacji.
Konwencjonalne leczenie antybiotykami vs. Naturalne terapie
Zawsze podkreślam, że terapie naturalne są uzupełnieniem (dopełnieniem) leczenia konwencjonalnego. Walka z infekcją H. pylori jest trudna i naukowcy coraz częściej poszukują rozwiązań zaczerpniętych z natury, wykorzystując silne właściwości przeciwbakteryjne wybranych związków roślinnych. Poniżej przedstawiłam 3 główne przyczyny daczego samodzielna terapia antybiotykowa okazuje się nieskuteczna.
- Antybiotykoterapia ma wskaźnik skuteczności eliminacji Helicobactera < 60%, dodatkowo wiąże się z różnymi skutkami ubocznymi podczas trwania terapii.
- Bakteria wykazuje dużą oporność na antybiotyki, dlatego połączenie tradycyjnego leczenia z fitoterapią może zwiększyć skuteczność eradykcji bakterii.
- Jest wiele różnych czynników, które wpływają na przeżywalność bakterii w żołądku. Zastosowanie niektórych składników bioaktywnych może pomóc w ich eliminacji, np. poprzez lepszą penetrację antybiotyku przez ściankę komórkową bakterii.
Główne przystosowania Helicobacter pylori do bytowania w żołądku
Tworzenie przyjaznego dla siebie środowiska
Jak wiemy w zdrowo funkcjonującym żołądku panuje bardzo silnie kwasowe pH (1-2), jednak Helicobater ma zdolność do jego zwiększania w kierunku obojętnego osiągając wartości (4-6). Możliwe jest to dzięki ureazie, enzymowi, który wytwarza omawiana bakteria.
Aktywność tego enzymu wiąże się z rozkładem mocznika do amoniaku, który neutralizuje kwaśną treść w żołądku, a oprócz tego przyczynia się do uszkodzenia nabłonka żołądka i jest winowajcą nieprzyjemnego zapachu z ust. Dzięki temu sprytnemu mechanizmowi bakteria tworzy dla siebie przyjazne środowisko i może spokojnie bytować przez długie lata w ścianie żołądka.
Związki, które zaburzają aktywność ureazy, należą do nich następujące związki:
| Preparat | Substancje czynne | Forma podania |
| Oregano | tymol, karwakrol, kwas rozmarynowy | Olejek eteryczny |
| Zielona herbata | Galusan epigalokatechiny (EGCG) | Roztwór alkoholowy |
| Żurawina | Proantocyjanidy | Sok 100% |
| Andrographis paniculata (Brodziuszka wiechowata ) | Andrografolidy | Roztwór alkoholowy |
Oprócz włączenia preparatów, które obniżają aktywność enzymatyczną ureazy, warto zadbać o to aby naturalnie obniżyć pH soku żołądkowego, czyli przywrócić warunki zbliżone do tych naturalnie występujących w żołądku. W tym celu możemy wykorzystać:
- żywność fermentowaną (ogórki i kapusta kiszona, kombucha, jogurty, kefiry- o ile jest dobra tolerancja)
- wodny roztwór octu jabłkowego
- krople miętowe lub herbata miętowa
Należy jednak przy wdrażaniu tych rozwiązań zachować szczególną ostrożność, ze względu na to, że przy infekcji Helicobacter mogą pojawić się nadżerki, a stymulacja produktami, które mają zwiększyć wydzielanie kwasu solnego może drażnić chemicznie zmienioną chorobową błonę śluzową żołądka!
Możliwość penetracji przez błonę śluzową żołądka
Bakteria Helicobacter pylori posiada wić, dzięki której może swobodnie poruszać się niezależnie od ruchów perystaltycznych w przewodzie pokarmowym. Obecność wici umożliwia migrację bakterii przez błonę śluzową żołądka i prawdopodobnie w tym mechanizmie ukrywa się sposób przed komórkami układu odpornościowego.
Dlatego np. badania serologiczne z krwi mogą wskazywać na wyniki fałszywie ujemne. Co możemy w tym przypadku zrobić?
W przyrodzie występują związki, które wykazują działanie antyadhezyjne czyli zapobiegają przyleganiu bakterii do nabłonka. Właściwość ta zmniejsza szansę migracji w głębsze warstwy ściany żołądka.
Na jakie zatem związki/ preparaty warto zwrócić uwagę?
- Żurawina- sok z żurawiny hamował zdolność kolonizowania żołądka przez Helicobacter pylori
- Flawonoidy występujące w owocach jagodowych (porzeczka czarna, borówka, jagoda)
- Propolis wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, ponieważ hamuje ruchliwość bakterii i aktywność enzymów najprawdopodobniej z powodu uszkodzenia błony cytoplazmatycznej
Uszkodzenie śluzówki żołądka i zaburzenia w produkcji śluzu przez Helicobacter pylori
Bariera śluzówkowa, jest istotnym elementem chroniącym przed przenikaniem różnych niepożądanych związków w głąb ściany żołądka. Dodatkowym elementem chroniącym ścianę żołądka jest produkcja gęstego śluzu, który ma nie tylko zapobiegać samo strawieniu żołądka, ale również chronić przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych.
Niestety obecność Helicobacter pylori i produkcja przez niego egzotoksyn wiąże się z generowaniem miejscowego stanu zapalnego, zmniejszeniem produkcji śluzu i zwiększeniem podatności na uszkodzenie śluzówki żołądka.
Preparaty o odziałaniu przeciwzapalnym i ochronnym na śluzówkę żołądka
- o działaniu antyoksydacyjnym (Kwasy omega 3, Witamina C, E Kurkumina, Sulforafan, Resveratrol, EGCG)
- wspomagające produkcje śluzu w żołądku (MSM, L-karnozyna cynku, DGL, guma mastyksowa, L-glutamina)
Oporność na działanie preparatów antybiotycznych w leczeniu Helicobacter pylori
Helicobater pylori bardzo dobrze sobie radzi z kryzysowymi sytuacjami, w tym również podczas stosowania preparatów o działaniu bakteriobójczym. W jaki sposób naturalne leczenie może pomóc?
Okazuje się, że niektóre związki mają zdolność naruszenia ciągłości ściany komórkowej bakterii i tym samym pomagają zwiększyć penetrację antybiotyku do środka.
Są to preparaty/ związki, które najlepiej łączyć z antybiotykiem aby zwiększyć jego skuteczność a co za tym idzie powodzenie całej kuracji eradykacyjnej.
- Laktoferyna – kationowa laktoferyna wiąże się z anionowymi materiałami ściany komórkowej i przez co zwiększa penetrację antybiotyku do środka
- Propolis ( kwas p-kumarowy)- hamuje aktywność enzymów, które warunkują przetrwanie bakterii
- Monolauryn – szczególnie pomocny w momencie utworzenia biofilmu bakteryjnego
Probiotyki jako element leczenia i profilkatyki infekcji Helicobacter pylori
Włączenie preparatów, które zawierają szczepy Lactobacillus, Bifidobacterium i Saccharomyces boulardii zwiększają skuteczność leczenia Helicobactera o 10% przy jednoczesnym zmniejszeniu negatywnych skutków terapii eradykacyjnej o 15%
| Szczepy zapobiegające infekcjom H. pylori | Szczepy zmniejszające negatywne skutki infekcji H. pylori |
| L. acidophilus, L. reuteri, L .bulgaricus, S. thermophilus, L .gasseri, L .johnsonii, L. salivarus, L. brevis, S. boulardii, B .infantis | L. rhamnosus, L. reuteri, B. animalis, C.butyricum, B.subtilis S. boulardii |
Warto również zwrócić uwagę na czynniki, które mogą zwiększać ryzyko infekcji, należą do nich:
- Wysokie spożycie soli
- Palenie papierosów- nikotyna zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów żołądka przy infekcji Helicobacter pylori
- Brak odpowiedniej higieny, nie mycie rąk przed posiłkiem
Jak zatem wdrażać naturalne leczenie Helicobacter pylori?
Jakie kroki podjąć podczas kuracji antybiotykowej?
- Włączyć preparaty naturalne, które zwiększają ich skuteczność, zmniejszają odporność H. pylori na antybiotyk
- Wprowadzić probiotyk aby zminimalizować negatywne skutki uboczne podczas antybiotykoterapii
- Uwzględnić jeden z preparatów, zmniejszających przyleganie( adhezję) bakterii do nabłonka
- Jeżeli mamy problem z nawrotowością Helicobactera zaadresować problem biofilmów
- Przebadać członków rodziny pod kątem obecności czynnika infekcyjnego
Jakie kroki podjąć po zakończeniu kuracji antybiotykowej
- Odbudować barierę śluzówkową żołądka poprzez włączenie preparatów które:
– regenerują błonę śluzową i zwiększają naturalną produkcję śluzu
– zmniejszają stan zapalny i stres oksydacyjny w żołądku
2. Wprowadzić probiotykoterapię uwzględniając szczepy, które są pomocne w zapobieganiu reinfekcji, jak również ukierunkowane na odbudowę mikroflory jelitowej
3. Zadbać o zdrowe odżywianie, ograniczyć podaż soli, która stwarza przyjazne środowisko do rozwoju Helicobacter pylori
4. Poprawić czynność wydzielniczą żołądka poprzez wprowadzenie produktów fermentowanych i stymulatorów wydzielania kwasu solnego w żołądku
Hakuj dalej:
Pismiennictwo:
