Leki na zgagę- Co zamiast IPP?

Zgaga jest jednym z najczęściej występujących objawów ze strony przewodu pokarmowego. Przyczyny jej występowania są różne. Obecnie głównym sposobem walki z tym problemem są tzw. leki na zgagę tj preparaty zobojętniające kwas solny lub hamujące jego wydzielanie w żołądku. Niestety skutki ich długotrwałego stosowania są bardzo poważne, stąd próby znalezienia alternatywnego sposobu leczenia problemu.

Jakie są przyczyny zgagi?

Zgaga jest objawem refluksu żołądkowo- przełykowego, w którym to kwaśna treść z żołądka przedostaje się do przełyku, podrażnia błonę śluzową przełyku i wywołuje dyskomfort w postaci bólu i pieczenia. W tym wpisie wyszczególniłam jakie są potencjalne przyczyny występowania zgagi, wraz ze wskazówkami jak krok po kroku likwidować źródło problemu.

Do głównych przyczyn refluksu należą:

• obniżone napięcie w dolnym zwieraczu przełyku
• podwyższone pH soku żołądkowego (zbyt mała ilość kwasu w żołądku)
• SIBO- zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim
• opóźnione opróżnianie żołądka
• obecność przepukliny rozworu przełykowego
• zarzucanie żółci do żołądka- refluks żółciowy, inaczej wsteczny

Jaki wygląda farmakologiczne leczenie zgagi?

Obecnie w leczeniu zgagi wykorzystuje się dwa rodzaje leków:

Leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku

• inhibitory pompy protonowej- Dexilant, Emanera
• inhibitory receptora histaminowego (H2)- Ranigast, Famogast

Leki zobojętniające kwas żołądkowy

• węglan wapnia, wodorotlenek glinu- zawiesiny doustne : Gaviscon i Alugastrin

Co jest złego w popularnych lekarstwach na zgagę?

Przede wszystkim to, że nie działają na przyczynę, a jedynie na likwidację nieprzyjemnych objawów. Oprócz tego niosą za sobą wiele skutków ubocznych, dlatego ich włączenie przez lekarza powinno być poprzedzone dokładną weryfikacją potencjalnych zysków i start wynikających z podjęcia leczenia farmakologicznego. O tym dowiesz się z poniżej zamieszczonego filmu

Jakie są skutki uboczne stosowania leków z grupy inhibitorów pompy protonowej?

• zwiększone ryzyko infekcji: bakteryjnej, pasożytniczej oraz grzybiczej
• SIBO- przerost bakteryjny w jelicie cienkim
• anemia z niedoboru żelaza i witaminy B12- w wyniku zaburzeń ich wchłaniania
• osteoporoza i osteopenia- ze względu na problem z wchłanianiem wapnia. Tutaj szczególną ostrożność należy zachować w przypadku kobiet po menopauzie, które odznaczają się większym ryzykiem rozwoju zmian osteoporotycznych.
• problem z wchłanianiem hormonów tarczycy- syntetyczny hormon w postaci takich leków jak: Euthyrox czy Letrox występuje w związku chemicznym- sól tyroksyny. Aby hormon mógł się wchłonąć w jelicie, kwas solny musi rozłożyć sól na czynniki pierwsze.

Inhibitory pompy protonowej (IPP) w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka oraz nadżerkach

Inhibitory pompy protonowej są wykorzystywane nie tylko w leczeniu refluksu ale również w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka, nadżerkach czy wrzodach

Włączenie leków zmniejszających wydzielanie kwasu w żołądku jest podyktowane faktem, że kwas ma działanie drażniące. Dlatego zaognia miejscowy stan zapalny oraz drąży jeszcze większy ubytek w błonie śluzowej żołądka.

Jednak stosowanie IPP to znowu leczenie objawowe, a nie przyczynowe. Rozkładając to zagadnienie na czynniki pierwsze warto zadać sobie dwa podstawowe pytania.

1. Czy osoby chore produkują więcej kwasu mają tzw. nadkwaśność żołądka niż osoby zdrowe?
2. Czym w zasadzie różni się żołądek osoby zdrowej od żołądka osoby zmagającej się ze stanem zapalnym błony śluzowej?

Fizjologicznie nasze pH żołądka jest niskie i mieści się w zakresie 1-2, zatem silnie stężony kwas występuję zarówno u osób zdrowych jak i tych, które doświadczają stanów chorobowych błony śluzowej żołądka. Co zatem je różni? No i tutaj dochodzimy do sedna problemu.

U osób zdrowych błona śluzowa produkuję grubą warstwę śluzu, która wykazuje działanie ochronne przed działalnością kwasu oraz enzymów trawiennych. W przypadku osób ze stanem zapalnym błony śluzowej warstwa śluzu jest znikoma. W wyniku tego błona jest odsłoniona na działanie czynników drażniących. Zaczyna się od jej stanu zapalnego, następnie dochodzi do ubytków w postaci nadżerek czy wrzodów. Zatem czynnikiem sprawczym patologii w obrębie żołądka jest niewystarczająca produkcja śluzu o działaniu ochronnym. Wszelkie nasze działania zapobiegające wystąpieniu nadżerek to włączenie preparatów powlekających, które ograniczą kontakt kwasu ze zmienioną chorobową błoną śluzową żołądka. Dopiero takie postępowania możemy nazwać leczeniem przyczynowym.

Inhibitory pompy protonowej (IPP) w leczeniu choroby refluksowej przełyku

W chorobie refluksowej przełyku jednym z elementów leczenia są inhibitory pompy protonowej. Dzięki ich zdolności do hamowania wydzielania kwasu solnego łagodzone są dolegliwości związane z zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. W tym przypadku również mamy do czynienia z leczeniem objawowym.

Mamy dwie główne przyczyny refluksu:

1. Nieprawidłowo funkcjonujący zwieracz przełyku- Zwieracz przełyku działa na zasadzie bariery, która zapobiega cofaniu się treści żołądkowej z powrotem do przełyku. Obniżone ciśnienie powoduje, że mechanizm ten nie działa poprawnie.
2. Opóźnione opróżnianie żołądka- W sytuacji kiedy żołądek nie opróżnia się prawidłowo, rośnie ciśnienie w jamie brzusznej. Wzrost ciśnienia powoduje napór na dolny zwieracz przełyku i wypychanie treści z żołądka ku górze. Skutkiem tych zjawisk jest ból i pieczeniu w przełyku

Jak zatem mają się do powyżej przedstawionych problemów leki z grupy inhibitorów? W żaden sposób nie adresują problemów, które wywołują refluks a jedynie łagodzą jego niekorzystne skutki.

Naszym celem terapeutycznym jest poprawa funkcjonowania zwieracza przełyku oraz przyśpieszenie opróżniania żołądka. Poniżej znajdziesz preparaty, które oddziałują na te mechanizmy.

Związki wykorzystywane w odbudowie błony śluzowej żołądka

Obecnie trwają badania nad związkami, które mogą być wykorzystywane w odbudowie błony śluzowej przełyku i żołądka. Należą do nich:

• Kwas hialuronowy

Wpływa na nawilżenie błony śluzowej, uczestniczy w syntezie kolagenu III odpowiedzialnego za proces gojenia. Kwas hialuronowy tworzy na powierzchni błony śluzowej film ochronny , który izoluje ją od niekorzystnych warunków zewnętrznych i chroni przed dodatkowymi uszkodzeniami i nadkażeniami. W ten sposób zapobiega wnikaniu drobnoustrojów do rany. Kwas hialuronowy zmniejsza również odczuwanie bólu spowodowanego uszkodzoną integralnością tkanek oraz zmniejsza ryzyko powstawania blizn.

• Siarczan chondroityny

Związek posiadający działanie immunomodulujące, przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne.

• L- karnozyna cynkowa

Jest związkiem o działaniu ochronnym na błonę śluzową. Jej właściwości terapeutyczne wykorzystywane są w leczeniu wrzodów trawiennych, zapalenia błony śluzowej jamy ustnej wywołanego chemio i radioterapią i zapalenia przełyku. Ostatnio, L -karnozyna cynkowa znalazła  zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu różnych rodzajów uszkodzeń jelit, w tym wrzodziejącego zapalenia okrężnicy, jatrogennych owrzodzeń po endoskopii operacyjnej oraz zwiększonej przepuszczalności bariery jelitowej [3]

• Mastika

Naturalna żywica pozyskiwana z drzewa Pistacia lentiscus. Pod wpływem działaności kwasu żołądkowego mastika staje się żelem, który pokrywa błonę śluzową przełyku oraz żołądka i stanowi barierę ochronną przed czynnikami  drażniącymi. Badanie z randomizacją, które objęło 148 osób ze stwierdzoną dyspepsją czynnościową wykazało, że podawanie mastki w ilości 350 mg 3 x dobę przez 3 tygodnie skutkowało istotnie statystycznie zmniejszeniem bólu brzucha, w tym bólu  na tle stresowym oraz złagodzenie pieczenia w przełyku i ogólnych objawów refluksowych[4]

Związki poprawiające prace zwieracza przełyku i wspomagające opróżnianie żołądka

• Melatonina

Zwiększa napięcie w dolnym zwieraczu przełyku, dodatkowo przyśpiesza gojenie się owrzodzeń i utrzymuje integralność błony śluzowej przełyku[6]

•  Prokinetyki

Przyspieszają opróżnianie żołądka, treść pokarmowa szybko przechodzi do jelita (dwunastnicy). Dlatego zmniejsza się ryzyko cofania treści z żołądka z powrotem do przełyku [7]

Leki na zgagę- alternatywa dla inhibitorów pompy protonowej

• Esoxx One

Preparat zawierający kwas hialuronowy i siarczan chondroityny. Dodatkowo w składzie znajdziemy związek poloxamer 407- związek powierzchniowo czynny, stosowany w celu przedłużenia czasu pozostania produktu w kontakcie z błonami śluzowymi. Badania wykazały, że stosowanie preparatu znacząco łagodziły objawy zarówno refluksu krtaniowego jak również żołądkowo-przełykowego. [1], [2]

• GerdOff

Preparat łączący sól kwasu hialuronowego z siarczanem chondroityny oraz związkami alkalizującymi treść żołądkową: węglan wapnia oraz wodorotlenek glinu

• CarnoZinc PepZinGI & Pylopass

Preparat zawierający w składzie kompleks cynku i karnozyny oraz Lactobacillus reuteri DSM 17648. Obecność szczepu Lactobacillus reuteri DSM 17648 wykazuje działanie ochronne przeciwko infekcji Helicobacter pylori. Preparat ten jest szczególnie wskazany w przypadku przyjmowania  antybiotyku w celu eradykacji bakterii oraz po jego  zakończeniu, jako profilaktyka przed nawrotem infekcji[5]

• Melatonina LEKAM

• Prokit

Lek prokinetyczny, wydawany na receptę. Wspomaga opróżnianie żołądka, dodatkowo pomocny w problemach ze wzdęciami oraz zaparciami.

Problem zgagi jest nieodpowiednio leczony. Powszechnie stosowane leki są jedynie leczeniem objawowym, a ich długotrwałe stosowanie wiąże się z licznymi skutkami zdrowotnymi. Zanim podejmiesz decyzję o ich włączeniu rozważ mniej inwazyjne sposoby leczenia do których należy odpowiednia dieta, wzmacnianie mięśni przepony, ograniczenie alkoholu czy zaprzestanie palenia tytoniu. Wszystkie te czynniki predysponują do problemów z refluksem. Jedynie eliminacja przyczyny wiąże się ze skutecznym leczeniem problemu refluksu, wszelkie inne działania to jedynie maskowanie choroby podstawowej