Progesteron – Jak badać

Progesteron jest istotnym hormonem steroidowym produkowanym z cholesterolu w jajnikach oraz w nadnerczach. Odgrywa ważną rolę w płodności jako czynnik ułatwiający zajście w ciąże u kobiet czy też wpływający na funkcję plemników u mężczyzn. Progesteron ma również bezpośredni wpływ na kości, układ sercowo-naczyniowy oraz nerwowy, uważany jest za neuroprotekcyjny. W ciągu swojego życia każda kobieta chociaż raz oznaczała poziom tego hormonu we krwi. Pytanie tylko, czy w odpowiednim czasie?

Progesteron a cykl miesiączkowy

Poziom progesteronu jest zmienny w ciągu trwania cyklu miesiączkowego. Jego najwyższe stężenie odnotowuje się w ciągu 10-14 dni po owulacji. Jest to faza lutealna. To właśnie w tym czasie powinniśmy oznaczać jego poziom w surowicy. Niby prosta sprawa, ale ….

po pierwsze, nie każda kobieta ma regularne cykle miesiączkowe

po drugie. u niektórych kobiet występują cykle bezowulacyjne

Jak w takich sytuacjach powinno wyglądać oznaczenie poziomu progesteronu?

Progesteron- Jak badać?

Badanie poziomu progesteronu podzielimy na dwie części. Pierwsza będzie dotyczyła kobiet, które mają regularne cykle miesiączkowe, druga z kolei będzie dotyczyła grupy kobiet, które tej regularności nie doświadczają.

Badanie stężenia progesteronu przy regularnych cyklach

Jeśli Twoje cykle są regularne, określ datę następnej spodziewanej miesiączki, a następnie policz siedem dni przed nią. Wytłumaczę Ci to na przykładzie

• W przypadku cyklu 21-dniowego wykonaj test progesteronu około 14 dnia
• W przypadku cyklu 28-dniowego wykonaj test progesteronu około 21 dnia
• W przypadku cyklu 35-dniowego wykonaj test progesteronu około 28 dnia

👉 Wskazówka: Pierwszy dzień cyklu to pierwszy dzień miesiączki. Dni lekkiego krwawienia lub plamienia przed okresem liczą się jako ostatnie dni poprzedniego cyklu.

Badanie poziomu progesteronu przy nieregularnych cyklach

Jeśli Twoje cykle są nieregularne, zdecydowanie trudniej jest określić, właściwy czas kiedy wykonać test. W takich sytuacjach najlepszym sposobem jest wyrycie owulacji, a następnie odliczenie 5-7 dni i sprawdzenie poziomu progesteronu.

No dobrze, ale jak właściwie powinno wyglądać monitorowanie owulacji? Jest na to kilka sposobów

1. Obserwuj śluz szyjkowy- podczas owulacji jego ilość znacząco się zwiększa, poza tym jest bardziej rozciągliwy, przejrzysty i śliski.
2. Wykonaj owulacyjne testy paskowe hormon luteinizujący (LH) – Zacznij badać mocz na kilka dni przed spodziewaną owulacją. Gdy zobaczysz podwójną linię wskazującą na wzrost LH, policz 5-7 dni, a następnie wykonaj badanie krwi.👉 Uwaga: Nie możesz polegać na paskach testowych, jeśli masz PCOS, ponieważ Twoje LH może być przewlekle podwyższone.
3. Mierz temperaturę- Zanotuj swoją podstawową temperaturę ciała . Za pomocą termometru owulacyjnego zmierz swoją poranną temperaturę spoczynkową. Podczas owulacji temperatura spoczynkowa powinno wzrosnąć o 0,5℃. Gdy zauważysz wzrost temperatury, policz pięć do siedmiu dni od początku wzrostu, a następnie wykonaj oznaczenie stężenia progesteronu.

👉 Wskazówka: Wykres BBT to świetny sposób na potwierdzenie owulacji i progesteronu, nawet bez badania krwi.

Sprawdź swoją rzeczywistą miesiączkę

Nie interpretuj wyniku progesteronu, dopóki nie pojawi się miesiączka. Poczekaj na miesiączkę, a następnie zapytaj: „Czy test został wykonany w ciągu 14 dni przed miesiączką?”

Jeśli nie, to nie jest to ważny test i nie można go użyć do zdiagnozowania niedoboru progesteronu lub dominacji estrogenu.

👉 Wskazówka: Jeśli jesteś pewna, że ​​doszło do owulacji, ale miesiączka nie pojawiła się w ciągu czternastu dni, możesz być w ciąży, więc wykonaj test ciążowy!

Kiedy nie warto badać progesteronu?

Istnieją trzy sytuacje, w których możesz spodziewać się braku progesteronu. W takich sytuacjach nie ma sensu jego oznaczać .

1. Dominuje faza folikularna- pamiętaj, jeśli masz długie cykle to faza folikularna trwa wiele tygodni — większość cyklu.
2. Antykoncepcja hormonalna. Prawie wszystkie rodzaje antykoncepcji hormonalnej wyłączają progesteron. Jedynym wyjątkiem jest hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna (Mirena), która umożliwia owulację w niektórych przypadkach u niektórych kobiet
3. Po menopauzie. Jeśli nie przyjmujesz identycznego z ciałem progesteronu, nie będziesz mieć progesteronu po przekwitaniu. A jeśli przyjmujesz identyczny z ciałem progesteron (Utrogestan), poziom w surowicy nie powinien przekraczać poziomu wyjściowego 1,8 ng/ml (5,5 nmol/l).

Normy progesteronu

Interpretacja stężenia progesteronu jest uzależniona od fazy cyklu menstruacyjnego.[x]

Pamiętaj normy te mogą nieznacznie się różnić w zależności od laboratorium.

• Faza folikularna <1.0 ng/mL (3.18 nmol/L)
• Faza lutealna 2.6-21.5 ng/mL (8.27 – 68.37 nmol/L)
• Kobiety po menopauzie : <0.5 ng/mL (1.59 nmol/L)

Progesteron w ciąży – normy

• I trymestr 4.1-34.0 ng/mL (13.04 – 108.12 nmol/L)
• II trymestr 24.0-76.0 ng/mL (76.32 – 241.68 nmol/L)
• III trymestr 52.0-302.0 ng/mL (165.38 – 960.36 nmol/L)

Pamiętaj – aby potwierdzić owulację to prawidłowe stężenie progesteronu powinno być >4 ng/ml (13 nmol/l). Jeśli jego poziom jest niższy może to oznaczać, że albo nie doszło do owulacji (cykl bezowulacyjny), albo czas oznaczenia poziomu progesteronu był niewłaściwy.

Cykle bezowulacyjne są powszechne w przypadku zespołu policystycznych jajników (PCOS). W takiej sytuacji należy skorygować przyczynę zespołu policystycznych jajników (PCOS), aby możliwa byłla ponowna owulacja i prawidłowe stężenie progesteronu.

Niski progesteron – Przyczyny

Przyczyny niskiego progesteronu są następujące:

• Zespół policystycznych jajników (PCOS)
• Niewydolność jajników ( w tym nowotwory)
• Menopauza

Wysoki progesteron – Przyczyny

Przyczyny wysokiego poziomu progesteronu mogą być następujące:

• Podczas owulacji oraz ciąży
• Torbiele jajników
• Przerost kory nadnerczy
• Nadmiar hormonów kory nadnerczy

Podsumowując, badanie progesteronu wymaga pewnej obserwacji naszego organizmu. Przede wszystkim określenia tego, czy nasze cykle są regularne. Następnym krokiem jest weryfikacja czy podczas cyklów zachodzi owulacja. Zanim zaczniesz diagnostykę hormonalną zapoznaj się z podstawowymi zasadami oznaczania poszczególnych hormonów.